Lũy tre làng hiện hữu có lẽ chỉ còn trong tâm trí của mỗi con người làng quê tôi với lứa tuổi trung niên như chúng tôi.Chỉ khoảng một thời gian không xa khi các thế hệ sau này làm gì có được cảm giác vẫy vùng bơi lội nơi những bờ tre để lần sờ bắt những chú cá rô vào dịp cuối thu.Ký ức tuổi thơ của tôi lớn lên gần gũi vói chuôm,lũy sao mà thân thương đến vậy.Những chiều hè oi ả cùng bạn bè thả trâu về ngụp lặn dưới cừ sao thích thật.
Tôi vẫn còn nhớ dạo còn bé mỗi lần nghe ông nội tôi kể về thời kỳ phá đầm,lũy tre của làng vào khoảng năm 1950 do giặc Pháp chặt phá,chúng đốt cây cối rồi quét vôi trắng vào nơi chặt phá nhằm ngăn chặn cán bộ cách mạng hoạt động trú ẩn ở đó nhằm triệt hạ những người đảng viên chân chính.Nghe nội tôi kể sau khi chặt phá lũy tre làng và khủng bố ,vây giáp,thả bom xuống chợ " Xốm" ,giếng làng ...,lúc ấy hầu hết mọi người tham gia chống giặc có phần hoang mang lo sợ chúng dùng chỉ điểm lùng bắt đe dọa dụ dỗ những gia đình tham gia kháng chiến , dựng lại chính quyền tay sai cho chúng.Thật đau lòng biết bao một làng quê văn hiến từ hàng trăm năm về trước,chúng dùng ngay họ hàng ,người thân để đe dọa chính vì thế mà cơ sở hoạt động cách mạng ở quê tôi lúc ấy tưởng chừng như xóa trắng như những gốc cây bị đốt phá được quét vôi kia!
Thật là kỳ diệu thật đáng tự hào biết bao! thực cảm động vô cùng khi được nghe ông tôi kể tiếp: "Cháu à gia đình nhà ta tuy nghèo nhưng luôn làm những việc vì tình vì nghĩa.Anh ruột của ông đã cương quyết không chịu đầu hàng giặc.Chính vì thế chúng đã bắt ông để đe dọa dụ dỗ anh trai ông về đầu hàng ,chúng đã trói ông vào một gốc cây ở sau vườn chùa gần chỗ quán nội bây giờ mà cháu biết,chúng định bắn ông đó." Tôi thật thót tim nghe ông kể đến đoạn đó,tôi hỏi ông ơi thế sau thì sao ? chúng có bắn ông không a!.Ông chậm rãi nói :"Rất may cho ông là thần, phật đã giúp người lương thiện cháu à .Sau khi trói ông vào gốc cây ở đó nhưng chính nhờ quả đu đủ chín ở vườn chùa bọn giặc cướp đó đã mải đến hái ăn nhờ thế mà ông đã cởi được dây trói rồi trườn ngay xuống đầm.Chính nhờ đầm ao mà nội tôi đã thoát được khỏi bàn tay hung bạo của bọn tay sai...Cũng trong thời điểm này chúng đã bắt hết dân làng ra sân đình để khảo tra... Bọn Pháp và tay sai lúc đó dựa bào bọn chỉ điểm trong làng đã bắt gần như hết những cán bộ cách mạng.Duy nhất lúc đó anh trai của ông nội tôi đã quyết chí không về với giặc.Dựa vào gia đình,dựa vào người em ruột của mình lo lắng gia đình nên anh trai của ông nội tôi đã tiếp tục tạm thời lánh địch khoảng 3 tháng rồi tiếp tục trở lại làng đào hầm xây dựng cơ sở,gây dựng lại phong trào tưởng chừng như xóa trắng ấy.Thực tế gia đình tôi lúc đó rất cơ hàn,song vì cách mạng vì kháng chiến cả bà nội tôi,bố tôi cũng sẵn sàng làm giao liên cho cách mạng.Thấm nhuần tư tưởng kháng chiến kiến quốc của Đảng và Bác Hồ kính yêu phong trào cách mạng quê tôi đã bừng lại khí thế.Nghe nội tôi kể mà thấy rất đỗi tự hào tôi rất hạnh phúc vì truyền thống gia đình mình Không chỉ lo nuôi con,nội tôi lúc ấy thương các cháu ruột của mình chẳng khác con mình.Ông dạy các cháu lao động giúp đỡ mẹ kiếm cá,làm lụng vất vả quanh năm,rèn cho các cháu biết yêu quý gia đình,biết tôn trọng pháp luật,biết giữ gìn truyền thống gia đình.Ông nội tôi có lúc cũng trầm tư kể:"Gia đình mình lúc ấy chỉ có bố cháu,chú ruột cháu và 4 bác (con anh trai nội tôi) thì có 5 người con cháu tham gia kháng chiến chống mỹ cứu nước .Có những lúc ngồi trầm tư ông như những người lẩn thẩn lo cho 2 con và 3 cháu đang tham gia chống Mỹ,nhiều lần ông ngồi ở một nơi vắng nhớ con nhớ cháu ông đã khóc một mình ... Và điều vui mừng đã lại trở về với gia đình chúng tôi ông nội tôi kể tiếp:"Đến 1972 khi người cháu ruột được phong tặng danh hiệu anh hùng lực lượng vũ trang,một cháu thứ 2 chiến đấu dũng cảm trở thành 1 thương binh đã trở về từ mặt trận phía nam,một người cháu là bộ đội xe tăng tiếp tục tham gia chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử.Hai con trai cũng lần lượt xuất ngũ trở về chuyển ngành sau chiến tranh chống Mỹ cứu nước thắng lợi.Ông nội tôi vui mừng khôn xiết,cả gia đình tôi cũng vui mừng" Ngày 30 tháng tư năm 1975 ,cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước của dân tộc ta đã thắng lợi hoàn toàn.Niềm vui hạnh phúc đoàn tụ các gia đình đã và đang bắt đầu cho công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội.Tưởng chừng đất nước ta ,dân tộc ta được hưởng cuộc sống ấm no hạnh phúc.Thế nhưng lúc ấy đất nước ta lại lâm vào khủng hoảng kinh tế do bị bao vây cấm vận.Tôi nhớ rất rõ nhà tôi lúc đó có tới 11 khẩu chính vì thế để lo ngày 2 bữa cơm rau,sắn ,khoai cũng cả một vấn đề...Ông nội tôi luôn chỉ bảo con cháu tích cực học tập lao động,ngoài giờ tới trường phải tham gia lao động giúp gia đình tăng gia sản xuất,ông vẫn tiếp tục tham gia lao động làm nghề thợ mộc tới lúc ngoài 70 tuôi vì yếu quá ông mới nghỉ ở nhà làm việc nhà.Ông may vá cho anh em chúng tôi khéo vô cùng ,bây giờ tôi vẫn nhớ như in hình ảnh ông may cho tôi chiếc áo bà ba nâu từ mảnh áo cũ của ông cho tôi.Điều thú vị nhất có lẽ là kỉ niệm khó quên nhất đối với tôi về ông là việc ông còn chỉ dạy cho tôi đóng chiếc cối xay lúa trước khi 5 tháng ông mất vào tháng 10 năm 1987.Ông tôi đã mất khi tôi bắt đầu là một sinh viên sư phạm được một tháng.Ông luôn nghĩ về con cháu về mọi người.Mỗi lần nhắc tới ông tâm trí tôi vô cùng kính trọng và tự hào vì có người ông suốt đời lo lắng cho thế hệ tương lai......
THƠ-BÀI VIẾT-ÂM NHẠC
